مــوازين ايمـني در گودبرداري
پیشگفتار
حوادث به عنوان تلخ ترين رويداد در صنعت علاوه بر تبعات منفي، فوائد و دستاوردهاي مفيدي نيز به دنبال دارد كه پس از بررسي ريشه اي و تجزيه وتحليل علل و عوامل بروز حادثه بدست مي آيد. عموماً يكي از خروجي هاي مثبت حوادث، تهيه و تدوين استانداردها، مقررات، دستورالعمل ها و روش هاي كاري جديد و يا بازنگري استاندارد ها و اصلاح و تغيير رويه هاي موجود مي باشد. يكي از پرريسك ترين عمليات اجرايي كه در خلال اجراي خطوط انتقال، ساخت ايستگاهها و پالايشگاهها گاز و نفت، تعميرات و… وجود دارد، عمليات گودبرداري مي باشد. متأسفانه در چند سال اخير بي توجهي و عدم وجود اطلاعات كافي در خصوص نحوه كار در محل هاي حفاري و عدم رعايت موازين ايمني و بهداشتي موجب بروز حوادث دلخراش و صدمات جبران ناپذير به منابع انساني مجرب و كارآزموده گرديده است. در همين راستا حاصل مساعي اين امور به منظور تهيه مجموعه اي كاربردي در خصوص موازين ايمني در حفاري(Safety in Excavation) با استفاده از مراجع بين المللي همچون استانداردهاي ELOSH ، CCOHS ، NIOSH ، OSHA و بهره گيري از تجارب شركت ملي گاز ايران در كتابچه پيش رو ارائه مي گردد. در تدوين اين كتابچه سعي شده علاوه بر ارائه مباني علمي و مطالب نظري ، موارد كار بردي نيز با تأكيد بيشتري مطرح گردد ولكن با توجه به اينكه مجموعه مزبور در مرحله ويرايش صفر بوده، بالطبع داراي كمي و كاستي هايي مي باشد كه در ويرايش هاي بعدي با استفاده از راهنمايي صاحبنظران مورد بازنگري و اصلاح قرار خواهد گرفت. گفتني است در صورت نياز به اطلاعات تكميلي و جداول و محاسبات استاندارد با مراجعه به مراجع و ماخذ مذكور در انتهاي كتابچه ميتوان به اطلاعات مورد نظردسترسي پيدا نمود.
بخش اول
تعاريف
گود برداري يا حفاري (Excavation ) : به هرگونه برش، حفره، گودشدگي و يا كانال كه برروي سطح زمين وتوسط انسان با جابجايي خاك ايجاد مي شود،گود برداري اطلاق ميگردد
كانال (Trench) : كانال يك گودبرداري باريك است(عرض كم نسبت به ارتفاع) كه در پايين تر از سطح زمين قراردارد. به طور كلي عمق يك كانال از پهناي آن بيشتراست.
توجه: پهناي كانال(اندازه گرفته شده در كف كانال ) همواره از (۱۵ft(4.5m كمتر مي باشد.
خطرات موجود در حفاري (Excavation Area)
- مهمترين و پر ريسك ترين خطر در محيط هاي حفاري ريزش ديواره ها و سقوط آوار (cave in) مي باشد.
- خفگي ناشي از كمبود اكسيژن
- خطرات ناشي از برخورد و ايجاد صدمات به تأ سيسات زير زميني همانند گاز، برق ، آب و …
- مسموميت ناشي از استنشاق بخارات و گازهاي سمي
- سقوط از ارتفاع
