جلسه هفتم معرفی سازه های فولادی
معرفی سازه های فولادی
بلوکهای دیواری
بلوکهای سیمانی ساده باید به شکل مکعب مستطیل و کاملاً سالم و بدون عیب بوده و سطوح آن چسبندگی کافی با اندود و ملات داشته باشد.
استاندارد ایران شماره ۷۰سال ۱۳۵۷بلوکهای توخالی دیواری را به انواع ۲۰×۲۰×۴۰ ،۲۰×۳۰×۴۰ و ۲۰×۱۰×۴۰سانتیمتر گروهبندی کرده و جمع طول قطعات توپر را بیش از ۳/۱ کل طول در همان جهت و سطح قسمتهای پر را بیش از %۵۰سطح کل بلوک در جهت عمود بر بار وارده و ضخامت حداقل جداره ها و پوسته خارجی بلوکهای کوچک را ۳ سانتیمتر و بلوکهای متوسط و بزرگ را ۴سانتیمتر تعیین نموده است. ابعاد مذکور اسمی هستند، و اندازههای واقعی طول و ارتفاع بلوک را، به خاطر وجود ملات، ۱سانتیمتر کمتر اختیار می کنند. رواداری برای طول بلوک ±۳و برای عرض و ارتفاع بلوک ۵/۱± میلیمتر تعیین شده است. علاوه بر اندازه های ذکر شده ممکن است بلوکها در ابعاد و اندازه های دیگری نیز بنا به توافق خریدار و سازنده تهیه شوند. مشخصات مواد اولیه مصرفی، طرز ساخت و مراقبت از بلوکها و خشک کردن آنها در استاندارد مزبور آمده است که باید از سوی سازندگان رعایت گردد. مخلوط بتن مصرفی در ساخت بلوک باید از یک پیمانه سیمان پرتلند و ۵/۳پیمانه شن به درشتی حداکثر نصف ضخامت نازکترین دیواره بلوک و ۵/۲ پیمانه ماسه و ۱۳۰-۱۵۰لیتر آب برای بتن لرزیده یا ۱۶۰-۱۸۰لیتر برای بتن نلرزیده تشکیل شده باشد، اختلاط میتواند با دست یا ماشین انجام شود. در صورتی که ساختن بلوک با وسایل دستی انجام گیرد، مخلوط باید کم کم و در قشرهای ۵تا ۵/۷ سانتیمتر در قالب ریخته و هر لایه جداگانه کوبیده و متراکم گردد تا قالب کاملاً پر شود و سپس روی قالب توسط ماله صاف و همسطح گردد. در صورتی که ساختن بلوک با وسایل مکانیکی انجام گیرد، قالب باید تا ارتفاع معینی بالاتر از سطح نهایی آن پر شده و مخلوط درون قالب پس از لرزاندن، کوبیده و صاف گردد. پس از قالب گیری باید بلوکها را بلافاصله از قالب جدا نموده و روی صفحات زیر بلوکی (پالت) به محل مناسبی برای عمل آوری منتقل ساخت، چنانچه تولید بلوک به وسیله ماشین های بلوک زنی سیار (تخم کن) انجام شود، بستر زیر بلوکها باید صاف، تمیز و عاری از آلودگی و خاک بوده و با بتن یا اندود سیمانی پوشیده شده باشد. همچنین برای جلوگیری از تابش آفتاب، ریزش باران و وزش باد، بلوکها را باید در محلهای سرپوشیده و دور از جریان هوا تولید کرد. در مورد تولید بلوک با ماشینهای خودکار باید به مشخصات فنی خاص ماشین توجه کافی مبذول گردد.
هنگامی که دمای محیط از ۵درجه سلسیوس کمتر باشد، باید تولید بلوک در محوطه روباز را متوقف نمود. به منظور جلوگیری از آثار تخریبی ناشی از تابش مستقیم خورشید، خصوصاً در دمای بیش از ۲۵ درجه سلسیوس، وزش باد، شسته شدن توسط باران و آبپاشی نادرست، کاهش سریع درجه حرارت در روزهای اول و سرمای زیاد و یخ زدگی، عمل آوری بلوکهای بتنی امری ضروری می باشد. فاصله زمانی بین قالب گیری بلوکها و آغاز عملیات مراقبت حداقل ۴تا ۵ ساعت خواهد بود. عملآوری ممکن است به یکی از روشهای زیر صورت پذیرد:
عمل آوردن با آب
این روش که غالباً در هوای گرم و خشک متداول است به وسایل و تجهیزات خاص نیاز ندارد، جز آبپاشی برای حفظ رطوبت و سرپناه برای حفاظت از تابش آفتاب، باد و باران. در این روش میزان آبپاشی بستگی به شرایط جوی داشته و حدود یک هفته به طول خواهد انجامید. در این روش آبپاشی باید چنان صورت گیرد که صدمه مکانیکی به بلوکها وارد نیامده و در تمام مدت بلوکها مرطوب باقی بمانند.
عمل آوردن از طریق گرم کردن
این روش در کارهای با ابعاد محدود مورد استفاده است و نیاز به تجهیزات و امکانات زیاد ندارد. در این روش بلوکها در مقابل بخاری مجهز به باد بزن قرار گرفته و هوای گرم از بین آنها عبور می نماید. روی بلوکها با پوشینه مراقبت به منظور حفظ گرما و رطوبت پوشانیده می شود.
عمل آوردن با بخار آب
برای کاهش زمان عمل آوری از روش گرم کردن بلوک ها با بخار آب استفاده می شود. این شیوه عمل آوری که بیشتر در تولید انبوه بلوک به کار میرود، نیازمند اطاقهای بخار و تجهیزات جانبی آن است. درجه حرارت این اطاقها تا ۸۰درجه سانتیگراد می رسد، افزایش و کاهش درجه حرارت بلوک ها در این حالت به آرامی صورت می گیرد تا بلوک ها ضمن عمل آوری، آب خود را از دست ندهند. در این موارد مدت عمل آوری به حدود یک روز تقلیل مییابد.
صرف نظر از اینکه عمل آوری به چه شیوه ای صورت پذیرد، پس از پایان مدتهای تعیین شده فوق، باید بلوکها را به محل مصون از تابش مستقیم خورشید و وزش باد، منتقل و به مدت ۳ هفته تمام آنها را مورد مراقبت قرار داد، تا به طور یکنواخت خشک شوند، به نحوی که میزان رطوبت باقیمانده از %۲برای بلوک های با وزن مخصوص ۱۴۰۰کیلوگرم بر متر مکعب و ۵ % برای بلوک های با وزن مخصوص کمتر از ۱۴۰۰کیلوگرم بر متر مکعب تجاوز ننماید. مصرف بلوک های خشک نشده در دیوار باعث جمع شدگی کار و ایجاد ترک خواهد شد و از این رو رعایت میزان رطوبت باقیمانده امری الزامی است.
کلیه بلوک ها باید سالم، بدون شکستگی سطوح و لبه ها و سایر نواقصی باشند که سبب ضعف بلوک در کار میگردد، از این رو بلوکها را باید به هنگام مصرف به دقت مورد بازدید قرار داد و از مصرف بلوکهای معیوب خودداری نمود.
تاب فشاری متوسط ۱۲بلوک نباید از ۲۸۰کیلوگرم بر سانتیمتر مربع (برای سطوح پر) کمتر شود مشروط بر اینکه تاب فشاری هیچ یک از بلوکها از % ۷۵مقدار تاب متوسط به دست آمده کمتر نباشد.
بلوکهای سقفی
ضخامت تیغه های بلوک سقفی حداقل ۱۵میلیمتر، عرض تکیه گاه بلوک سقفی بر روی تیرچه دست کم ۵/۱۷میلیمتر، رواداری در عرض بلوک ±۲و در طول و ارتفاع ±۵میلیمتر خواهد بود. مصرف سیمان در این بلوک به خاطر نازکی تیغه، قدری بیش از بلوک دیواری است.
بلوکهای نمادار به ابعاد بلوک های دیواری با نمای صاف و نقش دار تهیه می شوند. برای جلوگیری از زخمی شدن و پریدگی لبه ها و سطوح در موقع شکستن بلوکهای نمادار جهت مصرف، آنها را در اندازه های نیمه و سه قدی نیز می سازند. به منظور صاف بودن سطوح در این نوع بلوک باید مصرف سیمان قدری بیشتر از بلوک های معمولی باشد.
بلوکهای سبک
بلوک های سبک دیواری و سقفی به منظور کاهش وزن و بار مرده و تقلیل تبادل حرارتی و صوتی در ساختمان مصرف می شوند. این بلوکها را از انواع بتن سبک می سازند که معمولترین آنها بتن های گازی و سبکدانه هستند. وزن ویژه بلوکهای سبکدانه از ۱۲۰۰تا ۱۴۵۰کیلوگرم بر متر مکعب و تاب فشاری متوسط ۳نمونه آنها باید دست کم ۷۰کیلوگرم بر سانتیمتر مربع (در سطح کل بلوک) و حداقل تاب فشاری یک نمونه ۵۵کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد، حداکثر میزان جذب آب در مورد این بلوکها ۳۰کیلوگرم بر متر مکعب می باشد.
