عمران نوین

جلسه چهارم معرفی سازه های فولادی

مصالح

۱-سنگ ها

منشاء سنگهای ساختمانی ممکن است آذری، ته نشسته یا دگرگون باشد. از نظر ترکیب شیمیایی بیشتر سنگها را میتوان به سه دسته سیلیسی، سیلیکاتی و آهکی گروه بندی نمود.

سنگ آهکی

سنگ سیلیسی

شکل نهایی سنگها در موقع مصرف یا به حالت طبیعی است یا به صورت کار شده، همچنین سنگهای ساختمانی ممکن است باربر یا تزئینی باشند، در پاره ای موارد سنگها نقش باربر و تزئینی را همزمان ایفا می نمایند.

۲-انطباق با مشخصات و استانداردها

سنگهای مصرفی در هر پروژه باید از نظر ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی، اندازه، ضخامت، رنگ و دیگر مشخصه های ظاهری با آنچه در نقشه ها، دستور کارها، مشخصات فنی خصوصی و سایر مدارک پیمان ذکر شده است، منطبق باشد. نمونه سنگهای بنایی و نما باید قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد.

ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی سنگها و روشهای آزمایش آنها باید مطابق استانداردهای ایرانی زیر باشد:

• استاندارد شماره ۴۴۹روش آزمایش مقاومت مصالح سنگی در مقابل عوامل جوی
• استاندارد شماره ۵۷۸روشهای تعیین میزان جذب آب و تاب مصالح سنگی در برابر یخبندان
• استاندارد شماره ۶۱۷روشهای تعیین تاب گسیختگی فشاری و خمشی مصالح سنگی
• استاندارد شماره ” : ۶۱۸بلوکها گی سن های طبیعی برای برش به منظور استفاده در نما، کف و
  تزئینات
• استاندارد شماره ” : ۶۱۹روشهای آزمون تاب سایشی سنگ که روی آن رفت و آمد میشود
• استاندارد شماره ” : ۶۶۵روش تعیین تاب فشاری مصالح سنگی

وبه طور کل تا زمانی که استاندارد ایرانی در پارهای موارد تدوین نشده باشد در درجه اول استانداردهای”سازمان بینالمللی استاندارد  ISOمعتبر خواهد بود و در صورت نبودن استاندارد بینالمللی به ترتیب استانداردهای اتحاد شوروی سابق ، GOSTآلمانی ، DINبریتانیایی BSو آمریکایی ASTMملاک عمل قرار خواهد گرفت.

۳-ویژگیها و حداقل حدود قابل قبول

سنگهای مصرفی باید از نظر بافت و ظاهر، یکنواخت و بدون ترک بوده و عاری از رگه های خاکی، مارنی، میکایی، الیوین، پیریت، ترکیبات سولفاتی و سولفیدی (حداکثر (۱%) SO3به وزنی محدود میگردد( و سایر مواردی باشد که در اثر عوامل جوی و هوازدگی خراب میشوند و به استحکام سنگها لطمه میزنند.

تاب فشاری سنگها برای کارهای بنایی باربر نباید کمتر از اندازه مشخص شده در نقشه ها و مشخصات بوده و در هر حال نباید کمتر از ۱۵ (هر مگاپاسکال معادل ۱۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد.)

سختی، مدول الاستیسیته، نرم شدن سنگها در آب و کاهش تاب آنها پس از آزمایش یخ زدگی نیز در محاسبات استاتیک باید مد نظر قرار گیرد. در کفهای پر آمد و شد و پله ها پایداری سنگ در برابر سایش و ضربه باید با مورد مصرف آن متناسب باشد.

در مورد سنگهای نما ضریب انبساط حرارتی کانیهای مختلف سنگ و همچنین ملات پشت آن باید در یک حدود باشد تا از خرد شدن سنگ و جدا شدن آن از ملات جلوگیری به عمل آید. میزان رنگ پریدگی سنگهای تزئینی نمای خارجی ساختمان در اثر آفتاب و هوازدگی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است که باید مورد توجه قرار گیرد.سطوح نمای سنگ باید یکنواخت و به بهترین وجه کلنگی، تیشهای، چکشی یا صیقلی شود به نحوی که رگه ها و نقش طبیعی آن به خوبی مشخص باشد.
حداقل ریشه در سنگهای لاشه سرتاسری (یا عمقی) در صورتی که ضخامت دیوار اجازه دهد ۵۰۰ میلیمتر، در سنگهای کله ۴۰۰میلیمتر و در سنگهای راسته به اندازه ارتفاع سنگ خواهد بود. ارتفاع سنگ ریشه دار در نما نباید از عرض و ریشه آن بیشتر باشد. حداقل عرض و ارتفاع سنگ بادبر در نما به ترتیب باید ۲۰۰و ۱۵۰میلیمتر و حداکثر بار سنگ ۴۰میلیمتر باشد. در مورد سنگ بادبر سرتراش و بادکوبهای باید حداقل ارتفاع هر سنگ ۱۸۰میلیمتر، حداقل تراش سطوح زیری و بالایی سنگ ۱۵۰میلیمتر و سطوح جانبی آن ۸۰میلیمتر و حداکثر بار آن ۱۵میلیمتر باشد. در مورد سنگهای تمام تراش باید کلیه سطوح سنگ با قلم تراشیده و تیشه داری شود به نحوی که مسطح و بدون اعوجاج و حداکثر بار آن ۲ میلیمتر باشد.

سطوح و خطوط مرئی سنگ نباید لب پریدگی داشته باشد و شکل سنگها باید طوری باشد که از شکل دیوار تبعیت کند. حداقل ضخامت سنگهای نمای ریشه دار، پله، جدول و مانند اینها ۱۵۰میلیمتر است. حداقل ضخامت سنگهای پلاک مصرفی در کف پله و درپوش ۴۰میلیمتر، پلاک کفپوش ۳۰ میلیمتر، پلاک نما ۲۰میلیمتر و برای سنگهای قرنیز دور اطاقها ۱۰ میلیمتر می باشد.

سنگ باید متراکم و دارای ساخت و بافت یکنواخت بوده و از بلورهای ریز تشکیل شده باشد و درجه خلوص آن حتی المقدور زیاد باشد. حداقل تاب فشاری گرانیتها ۱۰۰۰ ،مرمرهای سفید و خاکستری ۸۰۰ ، مرمرهای رنگین ۶۰۰ ،سنگهای آهکی متراکم ۲۰۰ ، سنگهای آهکی متخلخل و توفها ۵۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع استاندارد شده است.

سنگ راسته (پیاده رو)

سنگ راسته (دیوار)

سنگ کله (نما)

سنگ لاشه (نما)

سنگ لاشه

با تشکر

گروه مهندسی عمران نوین

علی رضایی