قرار داد عمرانی
در مطلب قبلی بیشتر در خصوص قراردادهای عمرانی صحبت شد که در ادامه :
نکات تکمیلی
البته تعریف فوق یک تصویر کلی از پروژه‌های EPC است. به طور کلی تمامی عملیات انجام یک پروژه اعم
از طراحی، اجرا، و تامین کالا، راه اندازی و… شاید هر کدام به طور مجزا جزو کارهای معمولی باشد ولی نکته
اساسی در این بین ارتباط این سه رویه کاری با همدیگر و مدیریت آن می‌باشد. چه بسا که ما مدیرانی با کفایت
در هر کدام از سه زمینه فوق را-البته به صورت مجزا- در پروژه‌های مختلف شاهد بودیم که متاسفانه علم مدیریت
آنها در این نوع پروژه ها(EPC) جوابگو نبوده و پروژه‌ها را با مصائب مختلف اجین کرده‌اند. ترکیب عملیات، اداره کردن،
تحویل به موقع با هزینه پیش بینی شده و با در نظر گرفتن ریسک‌ها در محدوده هر قرارداد مفهومی جز مدیریت ندارد.
مدیریت قرارداد یا پروژه EPC، همه تعهدات پیش گفته را به عهده می‌گیرد.
قرارداد کلید در دست(Turnkey) ،قراردادهای EP و EPC
روش کلید در دست که به آن طراحی– ساخت (design and construct ) و یا Package deal نیز نامیده
می شود ، مسئولیت طراحی و اجرا را بطور کامل بر عهده پیمانکار ، می گذارد بگونه ای که بعد از تکمیل پروژه ،
کارفرما فقط با چرخاندن یک کلید می تواند بهره برداری از تأسیسات اجراء شده را آغاز نماید .
در این روش ، کارفرما یا مشاورین او ، فقط در فرآیند مناقصه و نظارت عالیه بر کار پیمانکار دخالت خواهند داشت .
کلید در دست ، حد اعلای سپردن مسئولیت طراحی و اجرا به پیمانکار است . بنابراین نیازی نیست که مشخص شود
آیا یک نقیصه بدلیل طراحی غلط بوده یا از اجرای ضعیف ناشی شده است و به عنوان یک قانون کلی ، مسئولیت هر
عیب و نفقصی که در محدوده تعریف شده کار رخ دهد ، بعهده پیمانکار خواهد بود.
البته کارفرما ممکن است پیمان کلید در دست را فقط برای قسمت مشخصی از پروژه انتخاب نماید که به عنوان نیمه
کلید در دست ( Partial –Turnkey ) یا ( Semi-Turnkey ) معروف است . در واقع ، بسته به میزان کاری که کارفرما بصورت
مستقیم یا توسط مشاورین یا پیمانکاران دیگری مستقل از پیمانکار کلید در دست انجام می دهد ، مقدار مسئولیت کارفرما
، هم برای کاری که خود انجام می دهد و هم هماهنگی با وظایف پیمانکار کلید در دست ، افزایش می یابد .
قراردادهای ( طراحی – تأمین تجهیزات EP) و ( طراحی – تأمین تجهیزات – ساخت EPC )
قراردادهای E.P- E.P.C از قابلیتهای قرارداد Turnkey می باشند .
پروژه های بزرگ کشور در بخش انرژی ، با الگوهای مختلفی دنبال می شوند . ملموس ترین الگوی کار، پروژه های
مطرح در صنایع پتروشیمی است که در آن شرکتهای ایرانی غالباً از الگوی طراحی + تأمین تجهیزات یا E.P استفاده می کنند .
الگوی مطرح دیگر برای اجرای پروژه های صنعتی ، قراردادهای طراحی + تأمین تجهیزات + اجراء E.P.C می باشد .
اگر چه قراردادهای در قالب E.P.C نسبت به قراردادهای نوع E.P.C برای کارفرما به لحاظ تداوم و پیوستگی مسئولیتهای
پیمانکار ، از ابتدا تا پایان کار ، دارای مزیت بیشتری است . امااز طرف دیگر ، با توجه به اینکه این قراردادها معمولاً بصورت
( FINANCE ) تأمین اعتبار و اجراء می گردند ، تأمین هزینه های ریالی در این شکل برای پیمانکار همراه با مشکلات می باشد .
لیکن اگر کارفرما تأمین مالی را رأساً عهده دار شود راه حل مناسب همان روش E.P.C است .
در پروژه های E.P.C – E.P چه برای ارائه قیمت و یا پس از آن جهت انجام کار طراحیهای بنیادی( basic design ) لازم است ،
مطالعات اولیه (Feasibility study ) همراه با طراحیهای محتوایی ( Conceptual design ) انجام شده باشد . بدون وجود چنین
مطالعات مقدماتی که بر اساس آن ، شرح نیاز با طراحیهای محتوایی تثبیت گردیده باشد ارائه قیمت در فرصت محدود مناقصه ها
میسر نمی شود.
قراردادهای ( طراحی – تأمین تجهیزات EP) و ( طراحی – تأمین تجهیزات – ساخت EPC )
بعلاوه عدم تثبیت مبانی پروژه در مدارک مناقصه ، منجر به ارائه پیشنهادات همسو توسط پیمانکاران نخواهد گردید که این
وضعیت تصمیم گیری در مورد پیشنهادات دریافتی را برای کارفرما دشوار خواهد نمود .
اگر چه مراحل اجرای کار بصورت مراحل متوالی می باشد ، اما باید در نظر داشت که در پیمانهای E.P.C–E.P عملاً مراحل
کار با یکدیگر همزمانی دارند.
مهمترین وجه تفاوت در قراردادهای E.P-E.P.C در بخش عملیات ساختمانی است.در پیمان EPC، مسئولیت پیمانکار از
ابتدا تا انتها یکسره و یک پارچه است که این موضوع ، برای کارفرما بسیار حائز اهمیت است .
مسئولیت مدیریت اجرا، کنترل کیفی و کنترل پروژه در پیمان E.P.C بعهده پیمانکار است ، در حالیکه این مسئولیت در
پیمان E.P به عهده کارفرما می باشد . در چنین شرایطی ، پیمانکار اصلی در انتخاب پیمانکاران جز دارای انعطاف بیشتری
است در حالیکه کارفرمای دولتی معمولاً به روش مناقصه و انتخاب بر اساس حداقل قیمت طبق مقررات عمل می نماید .
